Redakteur
Eldaleen Hugo
Dit het my opgeval hoeveel artikels hierdie week oor menswees gaan
Van “Oor gaywees en genade” tot “Daar is ’n silwer randjie”. Die HAT se verklaring van die woord “mens” is: “iemand wat sy/haar verstand en taal gebruik”. “Menswees” word verduidelik as “die mens se bestaan as mens”. En “menslik” is: “volgens die natuur van die mens; eie aan die/’n mens”. Al drie woorde se verklarings is vir my beperkend, wollerig en vat nie die begrippe vir my regtig vas nie, veral nie die betekenis van “menslik” nie. Die insluiting van die woord “natuur” in dié verklaring is vir my problematies, want wat vir een mens “natuurlik” is, is vir ’n ander mens “onnatuurlik”.
Jou sosiale konteks en voorwaardes, dogmas, opvoeding, blootstelling en die gemeenskap wat jou as mens vorm, bepaal onder meer wat jy as “natuurlik” beskou. ’n Baie slim mens wat ek baie goed ken, verduidelik dit só: “As mens van ‘natuurlik’ praat, praat jy eintlik van ‘kultuurlik’. Dis ’n gemeenskap se kultuur wat bepaal wat ‘natuurlik’ in daardie gemeenskap is. Dus nie die mens se sogenaamde ‘natuur’ nie.” Hierdie argument is materiaal vir ’n boek en ek kan dit weens ’n beperkte woordtelling op hierdie blad, maar meer nog, ’n beperkte kennis van die onderwerp, nie eens waag om dit deeglik te bespreek nie.
Wat ek wel die afgelope 58 jaar geleer het, is dat die manier waarop ek dink en reageer nie die enigste “regte” manier is nie. ’n Baie eenvoudige voorbeeld van ’n baie komplekse kwessie is die volgende: Ek eet nie afval nie. Dis vir my grillerig en “onnatuurlik”. Dis mos nie iets wat ’n mens eet nie!? Maar praat jy met mense wat op ’n plaas grootgeword het, is afval vir die meeste so “natuurlik” soos brood en konfyt. As ek op ’n plaas grootgeword het, het ek hoogs waarskynlik nie my neus daarvoor opgetrek nie. Maar dalk ook nie. Dit kan wees dat ek later jare weens blootstelling aan ’n gemeenskap buite my gemeenskap geen vleis wou eet nie en vegetaries leef. Dít sou dan my “natuurlik” word. Dit beteken nie dat die eet van afval nou vir my verkeerd is nie. Dit beteken net dat ek nou anders daaroor dink en besef sommige mense hou daarvan en ander nie. Wat my terugbring by die definisies.
Die vertaling in Engels vir “mens” is “human being” en die woordspeling wat ek onlangs in ’n aanhaling raakgelees het, gee vir my ’n wyer betekenis vir die woorde “mens” en “menslik”.
It’s a long journey between a human being and being human. Let’s travel at least one step daily to cover the distance.
Dalk sê die volgende aanhaling wat dit beteken om mens te wees:
Being human means to consciously do the best you can for everyone and everything you come in touch with.
Mense is verskillend, maar tog ook so dieselfde. As ons dit in gedagte kan hou, gaan ons dalk dit regkry om inderdaad ’n beter plek van die wêreld te maak en kan die afvaleters en die vegetariërs om dieselfde tafel sit.
Eldaleen is die redakteur van Vrouekeur.
