Kinders moet elke dag belangrike besluite neem. Omdat hulle graag deur hul portuurgroep aanvaar wil word en wil inpas, speel groepsdruk ‘n groot rol in die besluite wat hulle neem.
Carien Grobler
Hierdie besluite kan wissel van die manier waarop hulle in die algemeen optree tot klere drag en dinge soos rook, drink en dwelmgebruik. Hoewel kinders gewoonlik weet wat reg en verkeerd is, gaan hulle dikwels saam met die groep omdat hulle nie weet hoe om “nee” te sê nie.
“Kinders wat reeds vroeg weieringsvaardighede aanleer, is meer geneig om positiewe keuses te maak en hoërisikogedrag te vermy,” sê Leah Davies, opvoedkundige sielkundige van Kellybear.com.“Deur jou kind te help om vir homself grense te stel en vir druk van buite‘nee’ te sê, verhoog jy sy selfvertroue. Wanneer ’n kind leer om eers te stop en die gevolge te oorweeg voordat hy aan ’n versoek toegee en met ’n verskeidenheid maniere toegerus is om ‘nee’ te sê, word hy bedrewe om te weier om aan iets deel te neem wat vir hom of iemand anders skadelik kan wees.”
Leah gee die volgende wenke om jou kind te leer om te weier:
Vra hom om ’n paar keuses op te noem wat hy daagliks moet maak. Voorbeelde van sulke keuses is om ’n gesonde broodjie of lekkergoed by die snoepie te koop, om na sy onderwyseres te luister wanneer sy ’n les aanbied, om sy huiswerk af te handel, om die skoolreëls te volg of om die waarheid te praat of te jok.
Vra hom om jou te vertel van ’n keer wat iemand hom gevra het om iets te doen wat hom ongemaklik gemaak het, waaraan hy nie wou deelneem nie, of wat negatiewe gevolge kon hê. Voorbeelde hiervan is om oor iets te jok waaroor hy in die moeilikheid kon beland, om ander kinders by die skool te boelie, om lekkergoed by die kafee te steel of om iets te doen wat sy lewe in gevaar sou stel.
Sê vir jou kind een manier om homself te beveilig en uit die moeilikheid te hou, is om te weier. Verduidelik dat hy die reg het om eers te stop en oor die gevolge van dit wat van hom gevra word na te dink, veral as dit hom bang of ongemaklik laat voel.
Wanneer jou kind die bogenoemde verstaan, moet jy aan hom demonstreer hoe ’n mens weier wanneer iemand voorstel dat jy by nega tiewe dinge betrokke raak. Laat hom oefen om “nee” te sê.
Hier is ’n paar maniere waarop hy kan weier:
1 Sê bloot “nee, dankie”. In sommige gevalle is dit genoegsaam, maar soms sal jou kind ’n ander taktiek moet gebruik.
2 Loop weg of ignoreer die aanbod. Sommige situasies sal hom egter verhinder om weg te loop.
3 Wees soos ’n gekrapte CD – haak by “nee” vas. Verduidelik aan jou kind dat hy mag aanhou weier totdat die ander persoon ophou om druk op hom te plaas.
4 Stel iets anders voor. Hy kan byvoorbeeld sê: “Kom ons gaan ry eerder met ons fietse of kyk DVD’s.” Op hierdie manier hou hy nie net homself uit die moeilikheid nie, maar verhin der hy ook dat ’n maatjie die verkeerde keuse maak.
5 Verander die onderwerp. Hy kan die voorstel ignoreer deur die gesprek in ’n ander rigting te stuur. Wanneer iemand byvoor beeld aan hom voorstel om te rook, kan hy sê:“Het ek jou al my nuwe rekenaarspeletjie gewys?”
6 Gebruik sarkasme. ’n Sarkastiese antwoord kan ’n baie doeltreffende manier wees om “nee” te sê omdat dit duidelik uitdruk hoe ’n mens voel en ook ’n rede gee waarom jy nie by iets wil betrokke raak nie. Hy kan byvoorbeeld met ’n sarkastiese stemtoon sê: “Ek dink dis ’n goeie idee om nou droog te maak en maande lank daarvoor gehok te word!”
Leer joukind om te weier
7 Vra vrae. Vrae is ’n minder direkte manier om te weier, maar kan in sommige gevalle dieselfde uitwerking as ’n reguit antwoord hê. Hy kan vra: “Hoekom wil jy hê ek moet dit doen?” “Hoekom los jy my nie uit nie?” of “Wat presies wil jy van my hê?” 8 Noem dit op die naam. Wanneer iemand aan hom voorstel om te steel, te drink of dwelms te gebruik, kan hy weier deur te sê:“Dit is steel/drank/dwelms en ek wil niks daarmee te doen hê nie.”
9 Wees selfgeldend. Laat hom oefen om regop te staan en die een wat die voorstel maak in die oë te kyk. Wanneer iemand byvoor beeld met hom wil baklei, kan hy hierdie houding inneem en sê: “Ek gaan nie met jou baklei nie.”
10 Hou die deur oop as hy steeds vriende wil wees. Hy kan byvoorbeeld sê: “As jy iets wil doen wat ons nie in die moeilikheid sal laat beland nie, SMS my,” of “Ek gaan huis toe, jy is welkom om te kom swem.” Vk
Hoewel kinders dikwels weet wat reg en verkeerd is, weet hulle nie altyd hoe om nee’ te sê nie
