Ons finansiesghoeroe Nico Swart gee elke einde van die maand vir ons lesers wenke
Pierre en Dora het pas afgetree, hul huis verkoop en in ’n meenthuis ingetrek. Met die stygende lewenskoste besef hulle nou eers werklik hoeveel foute hulle oor ’n leeftyd rondom aftreebeplanning gemaak het. Hulle wil nou hul twee kinders waarsku om nie dieselfde foute te begaan nie. Aftrede verwys na die tydperk vandat jy wetlik daarop geregtig is om die diens van jou werkgewer te verlaat en op die totale aftreevoordele volgens jou werkgewer se aftreefonds geregtig is. Hierdie voordele bestaan uit die pensioen wat jy maandeliks tot die aftreefonds bygedra het sowel as die werkgewer se maandelikse bydrae. Normaalweg is die aftree-ouderdom 55 tot 65 jaar.
Waarna mik ons?
Ons primêre doelwit met aftreebeplanning is om ná aftrede finansieel onafhanklik te wees. Finansiële onafhanklikheid beteken nie groot rykdom nie, maar beteken om:
? nie vir ’n maandelikse inkomste (pensioen) van die staat afhanklik te wees nie;
? nie van familie vir ’n voortbestaan afhanklik te wees nie;
? nie ná aftrede aan te hou werk nie, tensy jy wil; en
? vanuit eie beleggings (’n pensioenfonds/ voorsorgfonds en bykomende beleggings) te kan voortbestaan.
GEEN GELDSAKEKENNIS Geen jongmens kan die lewe sonder kennis oor geldsake ingaan nie. Dit is seker die belangrikste lewensvaardigheid wat jy jou kind teen lae koste (geldsakeboeke, ’n geldkursus soos dié by Unisa se Sentrum vir Sakebestuur) kan gee. Maak só van jou kind ’n finansiële wenner.
TE MIN BELÊ ’n Mens kan nie net R200 per maand tot ’n uitkeerpolis of uittreeannuïteit bydra en aanneem dat jy vir jou aftrede voorsien het nie. Nee, die bedrag wat jy moet belê, moet sorgvuldig beplan word deur die stappe in die aftredebeplanningsproses te volg.
VERKEERD BELÊ Dikwels belê mense in verkeerde finansiële produkte wat nie vir langtermynkapitaalgroei bedoel is nie, byvoorbeeld in vaste deposito’s of in ’n geldmarkfonds. Laasgenoemde is wel veilige beleggings wat jou ’n inkomste bied, maar jou kapitaal in jou belegging word nie oor tyd meer nie. Beleggingtipes vir kapitaalgroei met die oog op aftrede is: ’n pensioenfonds/voorsorgfonds; uittree-annuïteite; vaste eiendom; effektetrusts (kollektiewe beleggings); en aandele.
WOU ALLES DADELIK HÊ Baie mense bestee hul geld onmiddellik op begeertes (dinge wat hulle nou wil hê) en het nie geld vir aftreevoorsiening oor nie.
GELD VIR BELAGLIKHEDE GELEEN Duur motors word met lenings gekoop. Sou iemand 20 jaar gelede ’n huis vir R200 000 gekoop het, is dit vandag R2 miljoen werd. Het hy dieselfde bedrag op ’n duur motor bestee, is dit vandag R20 000 werd. Mense met ’n valse waardestelsel wil ryk voorkom, ongeag die langtermyn- finansiële gevolge. Lenings vir oorsese reise is nog ’n voorbeeld. ’n Mens gebruik lenings vir kinders se studiekoste, ’n goedkoop motor wat julle nodig het asook om vaste eiendom mee te koop.
GEEN DOELWITTE GEHAD NIE Voorsiening vir aftrede moet elke individu en huishouding se langtermyndoelwit wees en bly. Hierdie voorsiening moet vanaf jou eerste salaristjek gemaak word deur vir langtermynkapitaalgroei in een of meer van die genoemde beleggings te belê.
GEDINK JULLE SAL ALTYD GELD HÊ Daar is geen waarborg dat ons altyd ’n goeie inkomste sal verdien nie. Belastingwetgewing dwing ons gewone mense tans om oor ons besteding en beleggings te herbesin. Ja, ons geld is baie vinnig besig om op te raak, al verdien ons steeds ’n salaris.
DIKWELS VAN WERK VERANDER Elke keer as jy voor die ouderdom van 55 jaar jou pensioen by ’n werkgewer vat, verloor jy die werkgewer se bydrae tot jou pensioen. Baie mense het ook al hul pensioen vir ander doeleindes gebruik. Boonop moet jy elke keer dadelik belasting op die pensioenbedrag betaal.
WOU DIE LEWE GENIET Onsekerheid oor die toekoms laat mense besluit om die lewe te geniet solank hulle nog kan. Die prys hiervoor is dikwels ’n lewe onder die broodlyn, maar altyd ’n lewe met oneindige finansiële probleme en onbevredigde behoeftes ná aftrede.
TE VEEL KERE GETREK Elke keer as jy na ’n nuwe woning trek wat jy gekoop het, betaal jy oordragkoste, vervoerkoste, agentekommissie en die talle ander koste rondom huiskoop. As daar nie voldoende kapitaalgroei by die vorige woning was nie of as jy baie kapitaalwinsbelasting moes betaal vir kapitale wins, kan jy sleg agteruit boer.
TE MIN JARE TOT ’n AFTREEFONDS BYGEDRA Baie mense het te laat in hul lewe by ’n pensioenfonds aangesluit en begin bydra. Sodoende was hul aftreebedrag belaglik klein en totaal onvoldoende vir aftrede. Boonop ontvang jy ná aftrede maar ’n gedeelte van jou vooraftredesalaris.
GEEN EKSTRA VOORSIENING VIR AFTREDE GEMAAK NIE Behalwe jou bydrae tot ’n pensioenfonds, moet jy nog beleggings vir aftrede maak, anders sal jou maandelikse pensioen ná aftrede te min vir jou aftreebehoeftes wees. SLEGS EEN GADE HET TOT ’n AFTREEFONDS BYGEDRA
Sou twee werkende gades voor aftrede van sowat R400 000 per jaar kan leef, benodig hulle steeds hierdie bedrag per jaar ná aftrede. As net een gade tot ’n pensioenfonds bygedra het (selfs met bykomende beleggings), sal hulle nie ná aftrede die R400 000 per jaar hê om van te leef nie.
WERKLOSE KINDERS WAT BY JULLE BLY Werklose kinders wat ná skool steeds by ouers woon, is aan die orde van die dag. Ouers sit nou met die kinders se koste vir kos, klere, vervoer, studies, versekering, verlowing-, trou- en egskeidingskoste en soms babakoste. Ouers moet dus hul bydraes of bykomende bydraes tot aftreefondse en beleggings staak totdat die situasie verander.
Die oplossing Begin vandag nog met bykomende beleggings vir aftrede. Help jouself en jou kind om hierdie aftreeslaggate vry te spring deur geldsakekennis op te doen. Vk
